Het Eurovisiesongfestival van 1996 werd georganiseerd door Noorwegen, en uitgezonden vanuit Oslo op 18 mei van dat jaar. De locatie was de Oslo Spektrum Hal en presentatie lag in handen van voormalig A-HA zanger Morten Harket en journaliste Ingvild Bryn. Deelname aan dit songfestival zou heel anders gaan dan in andere jaren. Het enige land dat verzekerd was van deelname was het gastland Noorwegen. De overige 22 landen werden gekozen door een jury door middel van een voorselectie. De jury zou alle liedjes op de band beluisterden en zodoende bepalen welke landen naar de 'echte' finale mochten gaan. Denemarken, Duitsland, Rusland, Hongarije, Macedonië, Israël en Roemenië kwamen niet door deze voorselectie en mochten dus niet meedoen. Zodoende kon het zijn dat een land als Duitsland weliswaar een eigen nationaal songfestival had gehouden, maar dat de winnaar Leon met zijn liedje Planet of Blue, niet mee kon doen in Oslo.
Na drie jaren van Ierse producties kon eindelijk eens een ander land het Eurovisie Songfestival weer organiseren. De Noorse omroep bedacht dan ook enkele nieuwe elementen voor tijdens de uitzending. Zo werden elk van de zogenaamde 'postcards' (de korte filmpjes die de verschillende optredens voorafgaan) afgesloten met een persoonlijke gelukwens van een prominent (meestal) politicus van het optredende land aan de deelnemende artiest. Zo zagen we onder andere de Ierse en Turkse premiers. Voor Nederland moedigde staatssecretaris voor Cultuur en Media Aad Nuis het duo Maxine & Franklin Brown aan.
Een ander nieuw element was dat voor het eerst in de geschiedenis van het Eurovisie Songfestival gebruikgemaakt werd van een virtueel scorebord, in tegenstelling tot de tot dan toe gebruikte grafische scoreborden. Overigens zou een dergelijk gebruik van 'virtual reality' voor het scorebord in de jaren daarna niet meer voorkomen.
De meest genoemde act in de aanloop naar het songfestival was de Britse inzending: de Australische Gina G zou met haar up-tempo 'Ooh .. Aah .. Just A Little Bit' Europa moeten veroveren, ondanks het 'vervloekte' startnummer 2 (nog nooit heeft een nummer vanaf de tweede positie gewonnen). Haar liedje haalde in de week van het songfestival de toppositie in de Britse hitlijsten. De andere grote favoriet was de Zweedse formatie One More Time met het folk-achtige nummer 'Den Vilda'. Ook de van origine Zweedse Elisabeth Andreassen die voor Noorwegen het nummer 'I Evighet' vertolkte gold als een belangrijke kanshebber.
In de eerste helft van de puntentelling verliep de verdeling van de maximumscore van 12 punten erg chaotisch, aangezien in de eerste acht stemrondes telkens een ander land de maximumscore kreeg. Tot dan toe leek het even alsof het tussen twee passievolle Mediterrane nummers zou gaan, namelijk de Kroatische en de Cypriotische bijdragen. Echter, toen Zwitserland in de negende stemronde Ierland voor de tweede keer 12 punten gaf, nam Ierland de leiding weer over. Vanaf dat moment zou het niet meer te stoppen zijn en zou het nog eens vijf keer de maximumscore krijgen voor een totaalscore van 162 punten. Het gastland Noorwegen zou nog net voor aartsrivaal Zweden als tweede eindigen met 114 punten tegen 100. Een verrassing voor velen was Estland, dat pas voor de tweede keer meedeed. In de tweede helft van de puntentelling kwam het sterk terug en eindigde als vijfde. Na het mislukte debuut in 1994, volgde in 1996 eervol herstel.
Tijdens die puntentelling ging er iets mis. De Spaanse vertegenwoordigster zei 'Holland, six points', maar Ingvild Bryn verstond 'Poland'. Deze fout is later ontdekt en ook officieel aangepast door de EBU. Dit had weldegelijk gevolgen voor de einduitslag betreffende Nederland: in plaats van achtste plaats, had Nederland de zevende plaats behaald. Gina G zou zelfs door Nederland naar de achtste plaats geschoven worden, wat nog steeds een teleurstellend resultaat is geweest voor het liedje dat vooraf als favoriet gold.
Oude bekenden
Voor Griekenland stond Mariana Efstratiou voor de 2de keer op het podium. Voor de Noorse Elisabeth Andreassen was het al de 4de deelname, 2 jaar geleden werd ze nog 6de, in '85 won ze en in '82 was ze 8ste voor Zweden.
Anastazio (ESF '90) nam opnieuw deel in Cyprus, maar werd slechts 6de. In Malta was Renato (ESF '75) opnieuw van de partij, net als Georgina die wel als backing vocal naar het songfestival mocht. Novi Fosili en Srebrna Krila die in de jaren 80 hoge ogen gooiden voor Joegoslavië konden niet winnen in Kroatië, ook aanwezig was Naim Ajra van de groep Put. Jahn Teigen werd 4de in de Noorse finale. Marionn Fossett van de groep Sheeba eindigde laatste in Ierland. Kirka (ESF '84) werd 3de in Finland. In Zweden waren Lotta Engberg (ESF '87) en Frank Ådahl van Edin-Ådahl (ESF '90) op het appel. Dida Dragan won in '93 de Roemeense selectie maar strandde in de Oost-Europese voorselectie, dit jaar werd hij 2de, de winnaar Monica Anghel raakte dit jaar ook niet door de nu Europese voorselectie.
Europese voorselectie
29 landen strijdden voor 22 tickets, 30 juries gaven punten (Ook het reeds geplaatste Noorwegen). Er was geen TV-uitzending, alles gebeurde achter gesloten deuren en de 8 juryleden moesten elk lied op z'n minst 3 keer luisteren gespreid over 2 dagen.
Finland en Hongarije eindigden ex-aequo maar Finland kreeg een hogere topscore en mocht daarom op het nippertje naar het songfestival om daar laatste te eindigen.
